ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ονομάζονται τα κλιτά μέρη του λόγου που φανερώνουν :1) πρόσωπο,
2) ζώο , 3) πράγμα , 4) ενέργεια , 5) κατάσταση και 6) ιδιότητα .
Διακρίνονται σε συγκεκριμένα ( 1 , 2 , 3 ) και αφηρημένα (4 , 5 , 6) .
π.χ. 1) ο αθλητής , 2)ο ίππος , 3) το τόξο,4) το τρέξιμο 5) η ηρεμία 6) η ευγένεια
Τα ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ έχουν δύο (2) αριθμούς ( Ενικό και Πληθυντικό ) και τέσσερις (4) πτώσεις ( Ονομαστική, Γενική , Αιτιατική και Κλητική).
Τα ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ πολλές φορές συνοδεύονται από ΕΠΙΘΕΤΑ που τα προσδιορίζουν ή με άλλα λόγια μας λένε τι λογής είναι .
Τα ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ συμφωνούν με τα ΕΠΙΘΕΤΑ που τα συνοδεύουν, στο ΓΕΝΟΣ ( Αρσενικό , Θηλυκό και Ουδέτερο ) στον ΑΡΙΘΜΟ και στην ΠΤΩΣΗ .
π.χ.
| ΛΑΘΟΣ | ΣΩΣΤΟ |
| Η ωραία πίνακας ( Διαφορετικό γένος) | Ο ωραίος πίνακας |
| Το κινέζικο βάζα (Διαφορετικός αριθμός) | Το κινέζικο βάζο |
| Τις συλλεκτικές καρτών ( Διαφορετική πτώση) | Των συλλεκτικών καρτών |
Πολλές φορές έχουν θέση ΕΠΙΘΕΤΟΥ οι μετοχές της Παθητικής Φωνής
σε – μένος , – μένη, – μένο.
π.χ. φουρτουνιασμένη θάλασσα , λυσσασμένα κύματα, φαρμακωμένος καιρός
ΡΗΜΑΤΑ λέγονται οι λέξεις που φανερώνουν ότι το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ της ΠΡΟΤΑΣΗΣ ,
1 .ενεργεί , 2. παθαίνει κάτι ή 3. βρίσκεται σε μια κατάσταση.
π.χ. 1. Ο γεωργός οργώνει το χωράφι με το άροτρο.
2. Η παραγωγή καταστράφηκε από την παγωνιά .
3. Ο αποκαμωμένος εργάτης- από την πολύωρη δουλειά- , ξεκουράζεται πλέον στην αναπαυτική πολυθρόνα του καθιστικού του.
Υπάρχουν ΡΗΜΑΤΑ Ενεργητικής και Παθητικής φωνής αλλά και Ενεργητικής , Παθητικής ή Μέσης Διάθεσης.
Σημείωση: Ένα ΡΗΜΑ Ενεργητικής ή Παθητικής φωνής, λέμε ότι είναι Μέσης
Διάθεσης ,όταν από το νόημα της πρότασης φαίνεται καθαρά, ότι το ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ούτε ενεργεί , ούτε παθαίνει κάτι , αλλά βρίσκεται σε μια κατάσταση.
π.χ. Ο ασθενής αναρρώνει .
Σχόλιο : Το ΡΗΜΑ αναρρώνω είναι Ενεργητικής Φωνής αλλά και ταυτόχρονα Μέσης Διάθεσης επειδή ο ασθενής ούτε κάνει κάτι , ούτε και παθαίνει κάτι.